Quan niệm của chủ nghĩa duy tâm và chủ nghĩa duy vật trước C. Mác về phạm trù vật chất

Quan niệm của chủ nghĩa duy tâm và chủ nghĩa duy vật trước C. Mác về phạm trù vật chất

Chủ nghĩa duy vật thời cổ đại: đồng nhất vật chất với những sự vật cụ thể, hữu hình (thuyết Ngũ hành cho rằng vật chất là 5 yếu tố: kim, mộc, thủy, hỏa, thổ; Lơxíp và Đêmôcrít cho rằng vật chất là nguyên tử; Talét cho rằng vật chất là nước...). Những quan niệm như vậy mang tính trực quan, thô sơ, mộc mạc, tự phát và phỏng đoán.

Ưu điểm: coi vật chất là cơ sở, bản nguyên của mọi sự vật, hiện tượng trong thế giới; xuất phát từ chính thế giới vật chất để giải thích thế giới.

Hạn chế: đồng nhất vật chất với vật thể.

Chủ nghĩa duy vật siêu hình thế kỷ XV - XVIII: bắt đầu từ thời kỳ Phục hưng (thế kỷ XV), khoa học tự nhiên - thực nghiệm ở châu Âu phát triển rất mạnh, đặc biệt là cơ học cổ điển, do vậy, ở thời kỳ này, quan niệm siêu hình chi phối những hiểu biết triết học về thế giới: nguyên tử vẫn tiếp tục được coi là phần tử vật chất nhỏ nhất, không thể phân chia. Vận động của vật chất chỉ được coi là vận động cơ học, nguồn gốc của vận động nằm ngoài sự vật, thừa nhận cú hích của Thượng đế.

Ưu điểm: đã xuất phát từ chính bản thân thế giới để giải thích thế giới, quan niệm về vật chất dựa trên cơ sở khoa học phân tích thế giới vật chất.

Hạn chế: Siêu hình, máy móc, đồng nhất vật chất với một dạng tồn tại cụ thể (nguyên tử) hoặc một thuộc tính cụ thể (khối lượng) của vật chất.

-----

Nguồn: Mai K Đa, Bùi Quang Hưng (2023), Triết học Mác – Lênin: một tóm tắt rất ngắn gọn. Tài liệu hỗ trợ học tập - Lưu hành nội bộ. Url: http://www.elibrary.vn/p/triet-hoc-mac-lenin-tom-tat.html

e-LECTURER.vn

Blog chia sẻ tài liệu hữu ích cho giảng viên, sinh viên, học viên cao học, nghiên cứu sinh!